تجارت با عراق
بخش صنعت و معدن کشور عراق بزرگترین بخش اقتصادی این کشور است. و سهم 64 درصدی از کل تولید ناخالص داخلی این کشور را شامل می شود. صنایع اصلی این کشور اغلب در نفت و پتروشیمی فعال هستند. از صنایع فعال می توان به نفت ,صنایع شیمیایی ,صنایع کاغذ ،کالاهای ساختمانی ،منسوجات و پارچه ،صنایع فراوری و تولید کود و در بخش معدن استخراج انواع کانی ها مانند فسفات و سولفور اشاره کرد.
بزرگترین شرکای صادراتی به کشور عراق کشورهای ترکیه, چین ,امریکا و ایران هستند که سهم بزرگی از بازار عراق را در دست دارند. ایران با سهم 17 درصدی با حجم بیش از 11 میلیارد دلار در جایگاه دوم تجارت با عراق قرار دارد.همچنین عراق اغلب محصولات خود را به کشور های هند ,امریکا, چین و کره جنوبی صادر می کند.صادرات به عراق باعث شده که عراق شریک عمده تجاری ایران قلمداد شود.
موافقتنامه های بین عراق و سایر کشورها
عراق عضو آژانس تضمین سرمایه گذاری چندجانبه (MIGA)و عضو ناظر در سازمان تجارت جهانی است.
و همچنین در چارچوب اتحادیه عرب ۹ موافقتنامه چند جانبه و ۳۲ موافقتنامه دوجانبه در مورد حمایت از سرمایه گذاری امضاء کرده است.
این کشور همچنین موافقتنامه تجارت آزاد با مصر،عمان، امارات ، الجزائر، قطر ، سوریه ، لبنان، اردن ، تونس، یمن امضاء کرده است.
کشور عراق در سال ۲۰۰۵ نیز موافقتنامه ای با ایالات متحده آمریکا در مورد تعیین چارچوب های فعالیت سرمایه گذاری و تجارت امضاء کرده است.
مناطق آزاد عراق
تجارت با عراق در مناطق آزاد برای بسیاری از کسب و کارها مناسب است .عراق دارای چهار منطقه آزاد تجاری در بصره، نینوا، الانبار، و سلیمانیه است. برحسب قانون سازمان مناطق آزاد، کالاهای وارداتی یا کالاهای صادراتی در این مناطق از پرداخت هر نوع مالیات وعوارض معاف است، مگر کالاهائی که به داخل منطقه گمرکی یا به اصطلاح خاک سرزمینی وارد شود، همچنین اصل سرمایه، سود و درآمدهای ناشی از سرمایه گذاری در پروژه های این مناطق تا زمانی که این پروژه ها فعال هستند، از پرداخت هر نوع مالیات و عوارض معاف هستند. ضمنا طبق قانون، فعالیت های صنعتی اعم از تولیدی یا مصرفی، مونتاژ، بسته بندی و صادرات مجدد،، فعالیت های بانکی و بیمه ای و …در این مناطق مجاز است.
واردات کشور عراق
کشور عراق قبل و پس از جنگ 2003 غالبا واردکننده بسیاری از محصولات بوده است. واردات عراق شامل طیف وسیعی از انواع محصولات و خدمات می شود که از مهمترین آنها می توان به مصالح ساختمانی و آهن آلات ،مواد شوینده و بهداشتی ،مواد غذایی ،خدمات مهندسی ، تجهیزات پزشکی و لوازم خانگی اشاره کرد.
بیش از 90 درصد از کالاهای مورد نیاز صنعتی عراق توسط واردات از کشورهای دیگر تامین می شود. در زمینه کشاورزی بخش قابل توجهی از آن را ایران و ترکیه تامین می کنند. میزان واردات عراق از کشور ما بیش از 20 میلیارد دلار است .لذا بدلیل اینکه کشور عراق یکی از شرکای اصلی ایران در امور صادراتی است اهمیت تحولات سیاسی اقتصادی اجتماعی این کشور بسیار حائز اهمیت است. به همین دلیل در سال 98 تفاهم نامه های مهمی بین ایران و عراق بسته شد تا سطح تجارت و همکاری های صنعتی و امنیتی بیش از پیش گسترده تر شود.
وضعیت واردات به عراق
پس از مشکلات امنیتی و شرایط خاص داخلی در سال های گذشته عراق ، مسئولین این کشور توجه ویژه ای به امر خودکفایی داشته اند. این موضوع سبب می شود چالش های پیش روی صادرکنندگان ایرانی بیشتر شود. به عنوان نمونه ایران بزرگترین شریک صادراتی سیمان به عراق بود اما پس از تقویت تولید داخلی عراق در بخش سیمان شاهد مشکلات و موانع صادراتی پیش روی صادرکنندگان ایرانی بودیم. به همین منظور شناخت چالش ها و محدودیت های فعلی و پیش رو برای شرکت ها و تولید کنندگان بسیار حیاتی است.
ضوابط صدور مجوز واردات کالا به عراق
برای تجارت با عراق شما نیازمند مدارکی هستید که باید نسبت به تهیه آن اقدام کنید.
مدارک لازم
- کارت عضویت در اتاق بازرگانی
- نام کالا
- کارت واردات
- مقدار
- ثبت سفارش وزارت بازرگانی
- کشور سازنده
- نام واردکننده
- مرز ورودی
- آدرس واردکننده
- نامه از درخواست کننده واردات (اگر مشتری خریدار انحصاری کالا باشد) مثلا اگر وزارت بازرگانی عراق نیاز به واردات برنج داشته باشد، شرکت بازرگانی بایستی از وزارت بازرگانی نامه داشته باشد تا بتواند این مقدار برنج را برای وزارت بازرگانی وارد کند.
- گواهی انطباق با استاندارد مورد تقاضای کشور عراق COC
- مجوزات بهداشتی و استاندارد برای محصولات بهداشتی و غذایی
شرایط ثبت سفارش
برای صادرات به عراق شما می بایست از شرایط ثبت سفارش در این کشور آگاه باشید.
- یک هفته پس از ارائه مدارک فوق مجوز ثبت سفارش صادر میگردد
- مدت اعتبار مجوز 3 ماه است و به مدت 1 ماه در صورت وجود مشکلات گمرکی قابل تمدید است
- حمل به دفعات (partial shipment) در این مدت مجاز است
- محدوده زمانی برای مواد غذایی و کشاورزی فصلی است و از طرف وزارت کشاورزی معین میشود (مانند ایران)
- مدت اعتبار ثبت سفارش دستگاه های دولتی تا زمان اعتبار قرارداد منعقده و اعتبار اسنادی است و محدودیت اعتبار 3 ماهه برای این دستگاه ها وجود ندارد.
شرایط اصلاحیه
تغییر مرز ورودی
تغییر کشور سازندهشرایط ابطال
عدم تمایل واردکننده به استفاده از مجوز
منقضی شدن زمان
توضیحات مراحل صدور مجوز
گواهی مبداء، پیش فاکتور، بارنامه، بیمه نامه و گواهی انطباق، مانیفست در هنگام ترخیص کالا از گمرک همراه با مجوز واردات خواسته می شود. بابت تایید هر کدام از مدارک فوق 160 دلار می بایست به دفتر بازرگانی عراق در تهران بپردازید. البته به گفته رایزن بازرگانی عراق در تهران تنها این مبلغ شامل تاییدیه پیش فاکتور و گواهی مبدا می شود و سایر اسناد الزامی برای تایید ندارند.
کارمزد ثبت سفارش با حجم و میزان و نوع کالا ارتباطی نداشته و هر مجوز 250هزار دینار هزینه (حدود 200 دلار) دارد.
در ثبت سفارش الزامی به حضور فروشنده و ذینفع نیست و می توان این اقدام را با موکل انجام داد. اما coc یا تطبیق کالا می بایست حتما دریافت شود. برای دریافت گواهی انطباق لازم است پیش فاکتور صادر شده باشد. برای همین عملا در مواد لبنی به دلیل زمان کوتاه انقضا مشکلاتی برای تولید کنندگان وجود دارد.
وزارت بازرگانی درصدد الکترونیکی نمودن ثبت سفارش است.
توجه داشته باشید که واردکننده بایستی عراقی باشد. این الزام در دریافت کارت واردات مشخص میگردد. زیرا برای دریافت کارت واردات ارائه کارت ملی، شناسنامه، کارت خانوار و کارت سکونت که همگی مختص شهروندان عراقی است الزامی است.
مجوز های لازم برای صادرات به عراق
- داشتن كارت بازرگاني معتبر به نام صادر كننده
- اخذ مجوز صدور ( در صورتيكه براي صدور كالاي مورد نظر ،توسط وزات بازرگاني موافقت كلي اعلام نشده باشد) .
- برگه بهداشت و قرنطينه ( دامي ، نباتي – حسب مورد )
- گواهي استاندارد ( در صورتيكه كالا مشمول مقررات اجباري استاندارد صادراتي باشد) .
- گواهي انرژي اتمي ( حسب مورد ) كه به اين مجوزها گواهي هاي مرسوم نيز گفته مي شود .
- تهيه صورت عدل بندي( Packing List ) در صورتيكه كالا گوناگون باشد .
- شناسنامه فرش ( فقط براي فرش دستباف )
برای شروع صادرات به عراق مقاله نحوه صادرات به عراق و مشکلات صادرات به عراق را مطالعه بفرمایید.
